හැඳින්වීම
සංක්ෂිප්ත ඉතිහාසය
World Book Encyclopedia නමැති විශ්ව කෝෂයේ මෙය දක්වා ඇත්තේ මෙසේ ය.
මෙම වාර්තා කොටස අනුව පෙනී යන්නේ ජනවාරි මාසය හා එහි පළමු දිනය ඇරඹෙන්නේ මිථ්‍යා දේව විශ්වාසයක් පදනම් කර ගෙන බවය. පුරාණ රෝමයේ පළමුව භාවිත වී ඇත්තේ "රෝමානු කැලැන්ඩරය" යි. එය ක්‍රිස්තු වර්ෂ 713 දී පමණ රෝමය ගොඩ නැගුවේ යැයි සැලකෙන රොමියුලස් [Romulus] හා "නියුමා පොම්පිලීයස්" රජු [King Numa Pompilius] විසින් සකස් කර ඇතැයි රෝම ඉතිහාස රචකයන්ගේ පිළිගැනීමය. රොමියුලස්ගේ කැලැන්ඩරයට දින 304 ක මාස දහයක් ඇතුළත්ව තිබූ බව පෙනේ. එය පහතාකර වෙති.
Calendar of Romulus | ||
|---|---|---|
| Martius (31 days) | ||
| Aprilis (30 days) | ||
| Maius (31 days) | ||
| Iunius (30 days) | ||
| Quintilis (31 days) | ||
| Sextilis (30 days) | ||
| September (30 days) | ||
| October (31 days) | ||
| November (30 days) | ||
| December (30 days) |
| Civil calendar Religious Calender | ||
|---|---|---|
| මැක්‍රෝබියස් (Macrobius) හා ප්ලූටාර්ක් (Plutarch) අනුව | ඕවිඩ් (Ovid) ෆ්ලවර් ට (Flower) අනුව ක්‍රි.පූ. දෙසැම්බර් 450 (Decemviri) තෙක් | |
Januarius (29) | Januarius Martius | |
| Februarius (28) | Martius Aprilis | |
| Martius (31) | Aprilis Maius | |
| Aprilis (29) | Maius Junius | |
| Maius (31) | Iunius Quintilis | |
| Iunius (29) | Quintilis Sextilis | |
| Quintilis (31) | Sextilis September | |
| Sextilis (29) | September October | |
| September (29) | October November | |
| October (31) | November December | |
| November (29) | December Januarius | |
| Decemviri (29) | Februarius Februarius | |
ඊජිප්තුව ජය ගත් ජූලියස් සීසර් රෝමයට පිවිසීමෙන් පසුව "ජානුස්" [Janus / Januarius] යන නමින් හඳුන්වන ඉදිරිපසට හා පිටු පසට දෙමුහුණක් ඇති රෝමානු දේවතාවාට විශේෂ ස්ථානයක් දුන්නේ ය.[3] ජූලියස් සීසර් ස්වකීය මරණයට පෙර රෝමානු කැලැන්ඩරය සංශෝධනය කිරීමට ක්‍රියා කිරීමේ දී තම "ජූලියස්" නමින් මාසයක් නම් කළ අතර, "ජානුස්" දේවතාවාට ගරු කිරීමක් වශයෙන් රෝමානු කැලැන්ඩරයේ 11 වන ස්ථානයේ තිබූ "ජනේරියස්" හෙවත් "ජනවාරි" මාසය වසරේ පළමු මාසය වශයෙන් නම් කළේ ය. ඒ අනුව "ජූලියස් කැලැන්ඩරය" නම් වූ එහි පහතාකාරයෙන් මාස සකස් විය.
මාසය | ලතින් | මූලාරම්භය |
January | Januarius | ජානුස් (Janus) දේවතාවා රෝමානු ජාතික දෙවියෙකු ලෙස පිළිගැනීමෙන් පසු |
February | Februarius | ෆෙබෘආ (Februa) නමැති ශුද්ධවත්බවේ මංගල්‍යයෙන් පසු |
March | Martius | මාර්ස් (Mars) නමැති දේවතාවා රෝමානු දෙවියෙකු ලෙස පිළිගත් පසු. |
April | Aprilis | ඒප්‍රෝඩයිට් (Aphrodite) රෝමානු ජාතික දේවතාවියක ලෙස පිළිගත් පසු |
May | Maius | මේයියා (Maia) නම් දේවතාවියගේ නාමය යෙදේ |
June | Junius | ජූනෝ (Juno) නම් වූ දේවතාවියට ගරු කිරීමක් ලෙස යෙදීය. |
July | Julius | "පහ" යන අරුතැති "Quintilis" නම්වූ මාසයට ක්‍රි.පූ. 44 දී ජූලියස් සීසර් තම නම දුණි. |
August | Augustus | "හය" යන අරුතැති "Sextilis" නම් වූ මාසයට ක්‍රි.පූ. 8 දී ඔගස්ටස් සීසර් තම නම දුණි. |
September | September | "හත" යන අරුතැති "Septem" පැරණි රෝම ලිතේ 7 වන මාසය යි. |
October | October | "අට" යන අරුතැති "Octo" පැරණි රෝම ලිතේ 8 වන මාසය යි. |
November | November | "නවය" යන අරුතැති "Novem" පැරණි රෝම ලිතේ 9 වන මාසය යි. |
December | December | "දහය" යන අරුතැති "Decem" පැරණි රෝම ලිතේ 10 වන මාසය යි. |
 |
| 13 වන ග්‍රෙගරි පාප්තුමා |
"ජානුස්" දෙවියන් පිළිබඳ මිථ්‍යා සංකල්පය
 |
| Forum Romanum |
 |
| "ජානුස්" දේව හිස රැගත් කාසියක් |
 |
| "ජානුස්" ඉබි යතුර |
ජනවාරි මාසයේ කිතුනු වැදගත්කම
කිතුනු ආගමික මංගල්‍ය කිහිපයක් සැමරීමට ලක් වන නිසා ජනවාරි මාසය කිතුනු අපට වැදගත්කමක් උසුළයි. එනම්,
- පරිශුද්ධ දේවමාතා මංගල්‍යය (ජේසුස් වහන්සේගේ මෑණියන් වහන්සේ ස්වකීය දරු ප්‍රසූතියෙන් පසුව ද ශුද්ධවන්ත තැනැත්තියක් වශයෙන් දෙවිඳුන් ඉදිරියෙහි පිළිගැනීමට පාත්‍රවීම ය.) මෙය ජනවාරි පළමුවන දින පවත්වන (අනිවාර්යෙන් ජනවන්දනාවට සහභාගිවිය යුතු) කිතුනු ණය මංගල්‍යයක් වේ.
- ජනවාරි 2 - 6 අතර කාලය තුළ ඉරු දිනක දී ශාස්ත්‍රවන්තයන් (රජවරුන්) බිළිඳු ජේසු සමිඳුන්ට ප්‍රත්‍යක්ෂවීමේ (බැහැදැකීමේ) මංගල්‍යය පැවැත්වීම සිදුවේ. මෙය ද ණය මංගල්‍යයක් ලෙසින් සැලකේ.
- යථෝක්ත මංගල්‍යයට පසු ඉරු දින ජේසුස් ස්වාමින් වහන්සේගේ බව්තීස්ම ස්නාපන මංගල්‍යය සමරන අතර, එයින් "නත්තල් සමය" නමැති ජනවන්දනා කාල පරිච්ඡේදය අවසන් වී "සාමාන්‍ය සමය" නමැති ජනවන්දනා කාල පරිච්ඡේදය ආරම්භ වේ.
- එසේම, ශ්‍රී ලාංකේය කිතුනු අපට වැදගත් වන, ශ්‍රී ලංකාවේ නාම සාන්තුවරයා ලෙසින් සැලකෙන භාග්‍යවන්ත ජෝසප් වාස් පියතුමාණන්ගේ මංගල්‍යය ද යෙදී තිබෙන්නේ ජනවාරි 16 වෙනිදා ට ය.
මෙවැනි හේතු කිහිපයක් නිසා ජනවාරි මාසය කිතුනුවාට සුවිශේෂී වෙයි. සාමාන්‍යයෙන් කිතුනුවන් ජනවාරි මස නව වසරේ උදාව දේවස්ථාන වල මධ්‍ය රාත්‍රී දිව්‍ය සත්ප්‍රසාද වන්දනාවට හා දිව්‍ය පූජාවට සහභාගිවීම තුළ සමරති. ඉන් අනතුරුව එකිනෙකාට සුභ ප්‍රාර්ථනය කරති. ඕලන්දය වැනි ඇතැම් යුරෝපා රටවල කිතුනුවන් ඉපැරණි චාරිත්‍රයකට අනුව මෙදින තෑගි බෝග යනාදිය හුවමාරු කර ගනිති. නෑ හිතවතුන් බැහදැකීමට යති. නිවසට පැමිණෙන අමුත්තන්ව හා නෑදෑයන්ව මහත් හරසරින් පිළිගෙන සංග්‍රහ කරති.
෴ වැඩිදුර සටහන් ෴
[1] January 1
New Year's Day - The most celebrated holiday around the world. January 1, 1502 - Portuguese explorers landed at Guanabara Bay on the coast of South America and named it Rio de Janeiro (River of January). Rio de Janeiro is currently Brazil's second largest city.
January 1, 1660 - Samuel Pepys began his famous diary in which he chronicled life in London including the Great Plague of 1664-65 and the Great Fire of 1666.
January 1, 1776 - During the American Revolution, George Washington unveiled the Grand Union Flag, the first national flag in America.
January 1, 1801 - Ireland was added to Great Britain by an Act of Union thus creating the United Kingdom of Great Britain and Ireland.
January 1, 1863 - The Emancipation Proclamation by President Abraham Lincoln freed the slaves in the states rebelling against the Union.
January 1, 1877 - Queen Victoria was proclaimed Empress of India.
January 1, 1892 - Ellis Island in New York Harbor opened. Over 20 million new arrivals to America were processed until its closing in 1954.
January 1, 1901 - The Commonwealth of Australia was founded as six former British colonies became six states with Edmund Barton as the first prime minister.
January 1, 1915 - During World War I, the British Battleship Formidable was hit by a torpedo in the English Channel, killing 547 crewmen.
January 1, 1942 - Twenty six countries signed the Declaration of the United Nations, in Washington, D.C., reaffirming their opposition to the Axis powers and confirming that no single nation would make a separate peace.
January 1, 1958 - The EEC (European Economic Community) known as the Common Market was formed by Belgium, France, West Germany, Italy, Luxembourg and The Netherlands in order to remove trade barriers and coordinate trade policies.
January 1, 1959 - Fidel Castro seized power in Cuba after leading a revolution that drove out Dictator Fulgencio Batista. Castro then established a Communist dictatorship.
January 1, 1973 - Britain, Ireland and Denmark became members of the Common Market (EEC).
January 1, 1975 - During the Watergate scandal, former top aides to President Nixon including former Attorney General John Mitchell, Domestic Affairs Advisor John Ehrlichman and Chief of Staff H.R. Haldeman, were found guilty of obstruction of justice.
January 1, 1979 - China and the U.S. established diplomatic relations, 30 years after the foundation of the People's Republic.
January 1, 1993 - Czechoslovakia broke into separate Czech and Slovak republics.
January 1, 1999 - Eleven European nations began using a new single European currency, the Euro, for electronic financial and business transactions. Participating countries included; Austria, Belgium, Finland, France, Germany, Ireland, Italy, Luxembourg, Netherlands, Portugal and Spain.
Birthday - American Patriot Paul Revere (1735-1818) was born in Boston, Massachusetts. Best known for his ride on the night of April 18, 1775, warning Americans of British plans to raid Lexington and Concord.
Birthday - Betsy Ross (1752-1836) was born in Philadelphia, Pennsylvania. She was a seamstress credited with helping to originate and sew the Stars and Stripes flag of America in 1776.
[2] 1984, volume 14, page 252
[3] "ජානුස්" යන්නෙහි අර්ථය "දොරටුව" යන්න ය. මෙම දේවතාවාට හිමි මුහුණු දෙක නිසා අතීතය හා අනාගතය දෙස බැලීමේ හැකියාව හිමි බව පැවසේ. එනිසා සියලු දෙයෙහි අවසානය හා ආරම්භය එම දෙවියන් ලෙස සැලකේ.
[4]Calendar Name Origins - Names of Months
January - ME Januari(us), OE Januarius, translation of Latin Januarius, named after JANUS, god of beginnings.
February - ME OE Februarius from Latin Februarius, named for Februa, the feast of
purification.
March - ME March(e), from Latin Martius, (month of) Mars.
April - ME Averil, OF Avril, Latin Aprilis mensis (month). The name may derive from the
Greek goddess of love, Aphrodite.
May - ME OE Maius, Latin Maius mensis (month), from the Greek Maia, goddess of spring
(growth).
June - ME Jun(e), OE Iunius, from Latin mensis Junius, named after the goddess Juno,
Queen of the gods.
July - ME Julie, OE Julius, from Latin Julius (Caesar) after whom it was named in 44 BC.
The original name was quintilis, fifth month in the early Roman calendar.
August - ME OE Agustus from Latin Augustus (Caesar) 8 BC. The original name was sextilis,
sixth month in the early Roman calendar.
September - ME Septembre from Latin September, seventh month in the early Roman calendar
October - ME OE from Latin October, eighth month in the early Roman calendar
November - ME OE from Latin November, ninth month of the early Roman calendar, from
novem NINE
December - ME Decembre from OF and Latin December, tenth month of the early Roman
calendar (decem TEN + membri from mens MONTH + ri suffix).
ME = Middle English
OE = Old English
OF = Old French
OHG = Old High German
[5] රෝමයේ කතෝලික සභා පීඩන (ප්‍රාණ පරිත්‍යාගී) සමයේ "ජනේරියස්" හෙවත් "ජානුස්" නමින් ප්‍රාණ පරිත්‍යාගීවරයෙකු ද සිට ඇත. එතුමාව සාන්ත ජනේරියස් යන නමින් හඳුන්වයි.
